Cách đọc kết quả xét nghiệm bệnh lậu: Các chỉ số, dấu hiệu dương tính

Tìm hiểu cách đọc kết quả xét nghiệm bệnh lậu chính xác. Giải thích chi tiết các chỉ số, thuật ngữ và cách nhận biết dương tính, âm tính qua từng loại xét nghiệm.

Tổng quan về bệnh lậu và xét nghiệm bệnh lậu

Bệnh lậu là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như tiểu buốt, chảy mủ, ngứa rát vùng kín, nhưng cũng có không ít trường hợp bệnh lậu không có triệu chứng.

Để xác định chính xác, bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm bệnh lậu – đây là phương pháp duy nhất giúp khẳng định có nhiễm vi khuẩn lậu hay không.

Các loại xét nghiệm bệnh lậu phổ biến hiện nay

1. Xét nghiệm soi tươi hoặc nhuộm soi

Phương pháp này lấy mẫu dịch từ niệu đạo (nam), cổ tử cung (nữ), hoặc vùng họng – hậu môn (nếu nghi ngờ). Dưới kính hiển vi, bác sĩ sẽ tìm song cầu khuẩn Gram âm hình hạt cà phê nằm trong bạch cầu đa nhân.

Dương tính (+): Phát hiện thấy vi khuẩn lậu → xác định bị bệnh.
Âm tính (–): Không thấy vi khuẩn → có thể chưa mắc hoặc lượng vi khuẩn quá thấp, cần làm thêm xét nghiệm khác.

Phiếu kết quả xét nghiệm bệnh lậu dương tính với ký hiệu Positive hoặc Detected — Kết quả dương tính nghĩa là trong mẫu xét nghiệm có phát hiện vi khuẩn lậu – cần điều trị sớm theo chỉ định bác sĩ.

2. Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn lậu

Phương pháp này nuôi mẫu bệnh phẩm trên môi trường chuyên dụng để xem vi khuẩn lậu có phát triển không.

Dương tính: Vi khuẩn phát triển → mắc bệnh lậu.
Âm tính: Không phát hiện vi khuẩn → có thể âm tính giả nếu mẫu bị hỏng hoặc lấy sai vị trí.

Hình ảnh nuôi cấy vi khuẩn lậu trên đĩa petri trong phòng xét nghiệm để xác định dương tính với bệnh lậu — Nuôi cấy vi khuẩn lậu là phương pháp giúp xác định chính xác người bệnh có nhiễm vi khuẩn lậu hay không, hỗ trợ bác sĩ lựa chọn kháng sinh điều trị phù hợp.

3. Xét nghiệm PCR (khuếch đại gen)

Đây là phương pháp hiện đại, phát hiện DNA đặc hiệu của vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae, với độ chính xác lên tới 98–99%, ngay cả khi lượng vi khuẩn rất ít.

Positive / Dương tính: Phát hiện gen vi khuẩn → đã nhiễm bệnh.
Negative / Âm tính: Không phát hiện gen → không nhiễm.

Sơ đồ minh họa quy trình xét nghiệm PCR trong chẩn đoán bệnh lậu, bao gồm các giai đoạn RT và qPCR giúp phát hiện ADN của vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. — Xét nghiệm PCR là phương pháp hiện đại giúp phát hiện chính xác bệnh lậu nhờ khả năng nhận diện ADN của vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae chỉ trong thời gian ngắn.

Xét nghiệm PCR bệnh lậu có chính xác không?

4. Test nhanh bệnh lậu

Phương pháp test nhanh cho kết quả chỉ sau 15–30 phút.

Hai vạch: Dương tính – có vi khuẩn lậu.
Một vạch: Âm tính – không phát hiện vi khuẩn.
Không hiện vạch: Test lỗi, cần thực hiện lại.

Hình ảnh test nhanh bệnh lậu hiển thị kết quả âm tính với một vạch ở vị trí C, dùng để phát hiện vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. — Test nhanh bệnh lậu giúp người bệnh tự kiểm tra tại nhà, hỗ trợ phát hiện sớm vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae trước khi tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu.

Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm bệnh lậu chính xác

Kết quả xét nghiệm soi tươi / nhuộm soi

Nếu trên kính hiển vi thấy cụm vi khuẩn hình hạt cà phê nằm trong bạch cầu, kết quả là dương tính.
Nếu không thấy vi khuẩn, kết quả là âm tính, nhưng nếu có triệu chứng bất thường, nên làm thêm xét nghiệm PCR để kiểm tra.

Kết quả xét nghiệm PCR

Khi phiếu ghi Positive, nghĩa là bạn đã nhiễm vi khuẩn lậu và cần điều trị sớm.
Nếu ghi Negative, nghĩa là không nhiễm hoặc đã khỏi bệnh hoàn toàn sau điều trị.

Kết quả xét nghiệm nuôi cấy

“Gonorrhoeae detected” → Dương tính, có vi khuẩn lậu.
“No growth” hoặc “Not detected” → Âm tính, không phát hiện vi khuẩn.

Một số lưu ý khi đọc kết quả xét nghiệm bệnh lậu

Không nên tự đọc kết quả nếu không hiểu thuật ngữ

Phiếu xét nghiệm thường có nhiều thuật ngữ y học như “Gram-negative diplococci”, “Neisseria gonorrhoeae positive”, hoặc “No growth”.
Nếu không hiểu, bạn nên nhờ bác sĩ chuyên khoa bệnh xã hội giải thích cụ thể, tránh hiểu sai hoặc hoang mang.

Bệnh nhân trao đổi với bác sĩ để được tư vấn và giải thích kết quả xét nghiệm bệnh lậu chính xác, tránh tự hiểu sai. — Người bệnh không nên tự đọc hoặc tự kết luận kết quả xét nghiệm bệnh lậu nếu không hiểu rõ các thuật ngữ y khoa, nên nhờ bác sĩ chuyên khoa tư vấn để tránh hiểu lầm hoặc điều trị sai cách.

Làm xét nghiệm lại nếu có triệu chứng nhưng kết quả âm tính

Đôi khi ở giai đoạn đầu, lượng vi khuẩn còn quá ít khiến xét nghiệm soi tươi cho kết quả âm tính giả. Khi đó, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm PCR hoặc nuôi cấy để khẳng định chắc chắn hơn.

Đọc kết quả đúng thời điểm

Sau khi có hành vi quan hệ không an toàn hoặc nghi ngờ lây bệnh, nên đợi 3–5 ngày mới làm xét nghiệm để đảm bảo độ chính xác. Làm quá sớm có thể cho kết quả sai lệch.

Khi có kết quả dương tính – Cần làm gì tiếp theo?

Không tự ý dùng thuốc

Tự ý mua thuốc tại hiệu thuốc tây là sai lầm phổ biến, dễ khiến vi khuẩn lậu kháng kháng sinh, gây khó chữa về sau.

Thông báo cho bạn tình

Nếu phát hiện dương tính, người từng quan hệ với bạn trong thời gian gần cần được xét nghiệm và điều trị đồng thời để tránh lây nhiễm qua lại.

Tuân thủ điều trị theo chỉ định bác sĩ

Người bệnh cần uống đúng liều, đủ thời gian, kiêng quan hệ tình dục cho đến khi có xét nghiệm âm tính trở lại, nhằm tránh tái nhiễm hoặc lây cho người khác.

Tổng kết

Việc nắm rõ cách đọc kết quả xét nghiệm bệnh lậu giúp người bệnh hiểu rõ tình trạng sức khỏe và chủ động hơn trong việc điều trị. Tuy nhiên, do xét nghiệm thường có nhiều thuật ngữ chuyên môn, tốt nhất bạn nên nhờ bác sĩ chuyên khoa phân tích cụ thể.

Xét nghiệm bệnh lậu là bước quan trọng giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời, và bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân cũng như cộng đồng.

Liên hệ ngay Lịch Đại Phu để được tư vấn miễn phí và điều trị kịp thời.

Lịch Đại Phu